تحلیل مدل ضریب تکاثر در توسعه صنعت گردشگری در استان آذربایجان شرقی

شکی نیست که صنعت گردشگری در دنیای امروز از جایگاه ویژه‌ای میان عوامل رشد و توسعه اقتصادی کشورها برخوردار است. آمار نشان می‌دهد آمریکا با نزدیک به 6 میلیارد دلار، بالاترین درآمد حاصل از گردشگری را به خود اختصاص داده است و پس از آن کشورهای اسپانیا و فرانسه در رتبه‌های بعدی قرار دارند. صنعت توریسم به عنوان یک عامل اقتصادی عمده و بسیار موثر در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و به این علت سعی فراوان می‌شود که حتی‌الامکان از عوامل موثر در کاهش جریان توریسم جلوگیری به عمل آمده و امکانات لازم جهت رشد و توسعه جهانگردی در کشور فراهم شود. از جمله مزایایی که صنعت توریسم از نقطه نظر اقتصادی دارد، گستردگی زمینه اشتغال در آن است. توریسم پول و جمعیت را از مراکز تمرکز و ثقل صنعتی به سوی روستاها و مناطق طبیعی با جاذبه‌های متنوع می‌کشاند و به لحاظ این که پول توریست نیز همچون خود او در حال حرکت و جریان است، هر واحد پول توریست بر حسب درجه رشد اقتصادی کشورها از 3 تا 10 بار در سال دست به دست می‌گردد، لذا صنعت توریسم موجب به وجود آمدن بازده مضاعف در اقتصاد کشور میزبان می‌شود. صنعت توریسم در سطح بین‌المللی و در کشور ما در حال توسعه سریع است. می‌توان گفت یکی از اقتصادهای جایگزین اقتصاد نفت، صنعت توریسم می‌باشد که باب بسیار مناسبی را برای توسعه می‌گشاید ولی فعالیت در این زمینه نیازمند برنامه‌ریزی از هم اکنون برای فردا است. گنجینه‌های معماری باستانی و تاریخی که در گستره استان آذربایجان شرقی پراکنده‌اند به همراه زیبایی‌های سحرانگیز این استان مجموعه‌ای ارزشمند برای جذب توریست‌های داخلی و خارجی به وجود آورده است. قرارگیری استان آذربایجان شرقی در مسیر جاده ابریشم و مسیر اروپا-آسیای‌شرقی، طبیعت زیبای منطقه، همجواری با کشورهای آسیای میانه، برخورداری از منطقه آزاد تجاری جلفا و برخورداری از بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده و مسقف جهان موقعیت استان را از نظر توریستی دارای اهمیت فراوانی نموده است. 533 جاذبه شناخته شده و 258 جاذبه طبیعی در سطح استان حاکی از اهمیت تاریخی و طبیعی آذربایجان‌شرقی به عنوان یک قطب توریستی می‌باشد. این در حالی است که امکانات گردشگری موجود به تنهایی قادر به تأمین نیازهای رو به افزایش توریست‌ها در استان نیست و استان آذربایجان شرقی با چالش‌های عدیده‌ای در این زمینه مواجه است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی، استنباطی با تکیه بر روش قیاسی بوده و از شیوه‌های مصاحبه، پرسشگری، مشاهده و تکیه بر آمار و اطلاعات ادارات و سازمان‌های مرتبط و استفاده از نرم افزارهای مختلفی بوده است. در این مقاله ابتدا انواع مدل‌های مورد استفاده در برنامه‌ر‌یزی توریسم معرفی گردیده و سپس با توجه به اهمیت درآمدزایی توریسم به مدل ضریب تکاثری توریسم پرداخته شده است و سعی در ارائه ضریب‌تکاثر اقتصادی با توجه به آمار هتل‌های استان آذربایجان‌شرقی شده است.